Powstanie styczniowe – formacje
www.wawel.net/malarstwo/chelmonski.htm
Podstawowym rodzajem broni wojska powstańczego była piechota, którą stanowili kosynierzy i strzelcy.
Oddziały kosynierów składały się z chłopów, wyrobników i biedoty wiejskiej. Były uzbrojone w kosy osadzone na sztorc oraz w dzidy, halabardy i dragi. Odziani byli w sukmany a w zimie w kożuchy i lepsze buty. Latem wielu powstańców walczyło boso. Według P.Jasienicy „Formacje kosynierskie stanowiły coż w rodzaju kompanii karnych” Były do nich zsyłani za przewinienia strzelcy i żuawowie.
Kosynierzy stanowili podstawową siłę na początku powstania. W potyczkach leśnych, broń posiadana przez kosynierów okazywała isę całkiem nieprzydatna.
W starciach straty wojsk carskich były znikome, bo ogień artyleryjski trzymał kosynierów z daleka.
W lato i wczesną jesienią 1863 nastąpiło masowe przezbrojenie w broń palną,a późną jesienią przestano organizować oddziały kosynierskie.
Strzelcy bylu uzbrojeni głównie w broń myśliwską, rzadziej w zdobyte karabiny. Skuteczność ich ognia była ograniczona. Do wiosny 1863 roku głównym źródłem zaopatrzenia była broń własna powstańców, broń zdobyta w czasie walki i broń pochodząca ze skromnych dostaw z Warszawy.
Ziemia Łukowska leżała w dość dużej odległości od granicy z zaborem pruskim skąd mogłyby docierać przemycane pieniądze lub broń. W niewielkim zakresie sytuację poprawiły dostawy z Galicji, które odbywały się latem.
Strzelcy ubrani byli bardzo niejednolicie, do tego stopnia, że trudno mówić o jakimkolwiek umundurowaniu. Jedynie czapki rogatywki zdradzały przynależność do oddziału powstańczego.
Oddziały konne występowały w boju obok piechoty. Były one najskuteczniejsze w czasie całego powstania. Osłaniały kosynierów i strzelców, niejednokrotnie to one przechylały szalę zwycięstwa. Do połowy 1863 liczba oddziałów konnych była niewielka i wykorzystywano ją głównie do ubezpieczenia i zwiadu. Większe oddziały walczyły samodzielnie lub łączyły się z oddziałami piechoty. Ich uzbrojenie stanowiły szable, pistolety, lance i karabinki
Dodaj komentarz