Niezwykła historia osady Nowinki
Często początki istnienia miejscowości giną w mrokach dziejów, a etymologii jej nazwy można się jedynie domyślać. Inaczej jest z niewielką osadą Nowinki, leżącą w gminie Wojcieszków. Tu z dokładnością prawie do roku można określić czas jej powstania, a także okoliczności nadania jej nazwy.
W 1860 roku, w lesie należącym do Dóbr Wojcieszków, a zakupionym przez starozakonnego Blassa z Góry Kalwarii, na ,powstałej w wyniku karczowania lasu, polanie, wzniesiono 12 domostw, dla obrabiających drzewo w tym lesie.  W kwietniu 1862 roku właściciel Dóbr Wojcieszków – R. Nowiński – postanowił o postawieniu tam szynku. W związku z tym zwrócił się z podaniem do Naczelnika Powiatu Łukowskiego o wyrażenie na to zgody, jednocześnie nazywając osadę Nowinki.
Nazwę wywodzić można zarówno od nazwiska dziedzica (dzierżawcy?) majątku – Nowiński, jak i od nowin, nowinek – nowowykarczowanego, nowopowstałego miejsca.
Pierwsze trzy domy oraz ostatni, z numerem 12, to dworaki, zamieszkałe przez kilka rodzin każdy. Pozostałe, oddalone od pierwszych o sto sążni (sążeń – miara długości, ok. 2,13 m), zamieszkałe przez pojedyncze rodziny.
Jak pisał w Protokole opisu kolonii nowowystawionej Nowinki nazwaney do Gminy i Dóbr Wojcieszków należącey, Kontroler Powiatowy Wydziału II:
„domy te porządnie wystawione, z drzewa okrąglaków, kryte tarcicami i dranicami, są wlaśnością tegoż Blass, niektórzy mieszkańcy zajmujący na gruncie czyli nowinach w małej przestrzeni po wyciętym lesie odkrytych, w bliskości mieszkań … uprawiają i zasiewają potrzebne obiekta do życia, kartofle, proso, itp.”
Podczas sporządzania protokołu spisano także wykaz ludności w kolonii Nowinki. Co niezwykle interesujące, Polacy, Żydzi i osadnicy pochodzenia niemieckiego żyli nie tylko w jednej kolonii, ale też w jednym domu, jak miało to miejsce np. w dworakach nr 1 i nr 12.
| Numer | 
 Imie i Nazwisko 
 | 
 Stan 
 | 
 Wiek 
 | 
Zamieszkały | ||
| Porz. | Domu | Stale | Czasowo | |||
| 
 1 
 | 
 1 
 | 
Gieron Hajm | Gajowy | 40 | czasowo | |
| Taba – żona | przy mężu | 40 | czasowo | |||
| Lejbuś – syn | przy rodzicach | 13 | czasowo | |||
| Ryfka – córka | przy rodzicach | 11 | czasowo | |||
| Szejdla – córka | przy rodzicach | 4 | czasowo | |||
| 
 2 
 | 
Kacper Piątas | Belczarz | 50 | czasowo | ||
| Łucja – żona | przy mężu | 45 | czasowo | |||
| Stanisław – syn | przy rodzicach | 4 | czasowo | |||
| 
 3 
 | 
Jan Mamlak | Cieśla | 45 | czasowo | ||
| Elżbieta – żona | przy mężu | 40 | czasowo | |||
| Andrzej – syn | przy rodzicach | 10 | czasowo | |||
| Marcin – syn | przy rodzicach | 7 | czasowo | |||
| 
 4 
 | 
Jan Kożuski | Cieśla | 50 | czasowo | ||
| Szarlota – żona | przy mężu | 40 | czasowo | |||
| Ostynka – córka | przy rodzicach | 15 | czasowo | |||
| Karol – syn | przy rodzicach | 6 | czasowo | |||
| 
 5 
 | 
 2 
 | 
Jan Jaszulka | Belczarz | 36 | czasowo | |
| Frejlina – żona | przy mężu | 30 | czasowo | |||
| Jakub – syn | przy rodzicach | 14 | czasowo | |||
| 
 6 
 | 
Herman Mika | Belczarz | 45 | czasowo | ||
| Ludwika – żona | przy mężu | 40 | czasowo | |||
| Milka – córka | przy rodzicach | 12 | czasowo | |||
| Karolina – córka | przy rodzicach | 8 | czasowo | |||
| 
 7 
 | 
 3 
 | 
Abraham Sztajnfeld | Kasjer | 45 | czasowo | |
| Małka – żona | przy mężu | 36 | czasowo | |||
| Dawid – syn | przy rodzicach | 8 | czasowo | |||
| 
 8 
 | 
Herszel Lejbusiowicz | Pisarz | 35 | czasowo | ||
| Ruchla – żona | przy mężu | 30 | czasowo | |||
| Nawtal – syn | przy rodzicach | 5 | czasowo | |||
| 
 9 
 | 
 4 
 | 
Paweł Ociessa | Belczarz | 40 | stale | |
| Franciszka – żona | przy mężu | 41 | stale | |||
| Piotr – syn | przy rodzicach | 18 | stale | |||
| Maryanna – córka | przy rodzicach | 15 | stale | |||
| Grzegorz – syn | przy rodzicach | 13 | stale | |||
| Ignacy – syn | przy rodzicach | 10 | stale | |||
| 
 10 
 | 
 5 
 | 
Dawid Kryger | Cieśla | 31 | stale | |
| Anna – żona | przy mężu | 31 | stale | |||
| Jan – syn | przy rodzicach | 10 | stale | |||
| 
 11 
 | 
 6 
 | 
Błażej Damanski | Cieśla | 45 | stale | |
| Katarzyna – żona | przy mężu | 44 | stale | |||
| Feliks – syn | przy rodzicach | 13 | stale | |||
| 
 12 
 | 
 7 
 | 
Michał Kuwocki | Cieśla | 45 | czasowo | |
| Barbara – żona | przy mężu | 36 | czasowo | |||
| 
 13 
 | 
 8 
 | 
Józef Świdziński | Cieśla | 33 | czasowo | |
| Apolonia – żona | przy mężu | 30 | czasowo | |||
| Maryanna | służąca | 16 | czasowo | |||
| 
 14 
 | 
 9 
 | 
Andrzej Leppz | Cieśla | 45 | czasowo | |
| Petronela – żona | przy mężu | 40 | czasowo | |||
| Olena – córka | przy rodzicach | 5 | czasowo | |||
| Kamilla – córka | przy rodzicach | 4 | czasowo | |||
| Rozalia – córka | przy rodzicach | 3 | czasowo | |||
| 
 15 
 | 
 10 
 | 
Andrzej Damanski | cieśla | 38 | czasowo | |
| Agnieszka – żona | przy mężu | 30 | czasowo | |||
| Maryanna – córka | przy rodzicach | 13 | czasowo | |||
| 
 16 
 | 
 11 
 | 
Hieronim Bliwko | przy rodzicach | 37 | czasowo | |
| Agnieszka – córka | przy rodzicach | 16 | czasowo | |||
| Antoni – syn | przy rodzicach | 14 | czasowo | |||
| 
 17 
 | 
 12 
 | 
Herszko Gubład | gonciarz | 60 | czasowo | |
| Cyrla – żona | przy mężu | 60 | czasowo | |||
| Berek – syn Herszla | Cieśla | 37 | czasowo | |||
| Sura – żona | przy mężu | 26 | czasowo | |||
| Andrzej Elka | Cieśla | 50 | stale | |||
| Ewa – żona | przy mężu | 33 | stale | |||
| 18 | Paweł Drzewoski | Cieśla | 48 | stale | ||
| 
 19 
 | 
Herman Wilke | Cieśla | 35 | stale | ||
| Fryderyka – żona | przy mężu | 31 | stale | |||
| Emilia – córka | przy rodzicach | 15 | stale | |||
| Karolina – córka | przy rodzicach | 11 | stale | |||
Inspektor sporządził też szkic sytuacyjny osady, na którym zaznaczono domy, wraz z ich numerami. Szynk miał zostać umieszczony w domu pod numerem 1. Zaciemnione domy, z numerami 1,2,3 i 12 to dworaki. Na planie zaznaczono też drogę boczną z Wojcieszkowa do Kocka, Dobra Wojcieszków, miasteczko Serokomla, Wólkę Serokomlską praz miasto Kock.

Po przeanalizowaniu wniosku o zgodę na założenie karczmy w Nowinkach i wizji lokalnej na miejscu, inspektor wydał pozytywną opinię i stwierdził, że „szynk trunków krajowych, dla miejscowej ludności, jest potrzebą”.




					
Dodaj komentarz