O łukowskim rękodziele

W 1908 roku odbyła się w Łukowie wystawa, podczas której swoje wyroby rękodzielnicze zaprezentowały włościanki i ziemianki. W.A. delegat Głosu Warszawskiego napisał szczegółowy artykuł o kilimach, serwetach czy słomianych pająkach, produkowanych, z wielkim zamiłowaniem, w łukowskich i podłukowskich domach i chatach.

Dziś szczegółowo oglądałem eksponaty ziemianek. Korzystając z łaskawych informacyj prezesowej łukowskiego Koła ziemianek, doktorowej Podoskiej, oraz dzięki wyjaśnieniom p. C. Nowińskiej, otrzymałem, zda się zupełnie dokładne pojęcie o zasobie w dziale kilimów i t.p. powiatu łukowskiego.
Powiat łukowski pod względem wyrobów wełniaków należy podzielić na dwie połacie: część powiatu od strony Radzynia wyrabia typowe wełniaki w kraty szkockie, bliżej zaś Siedlec w pasy średniej szerokości/ Barwy jaskrawe. Kilimy na całej przestrzeni łukowskiego przeważnie w pasy, niewiele w kraty.
W tym dziale nad innemi górują wsie: Repki. Ulan, Kownatki, Krzywda, Czerśle, Rzymki i Lipniak.

Kilim z Kosut

Kilim z Kosut

Niektóre wełniaki oraz wzorzyste zapaski artystycznym doborem kolorów do złudzenia przypominają wyroby fabryczne. Tem ciekawiej się ten dział przedstawia, że powszechnie wyroby z Podlasia szerzej są mało znane.
W tym dziale należy specyalnie podkreślić sukna samodziałowe na ubrania męskie wyrobu p. Rozwadowskiej z Zakrzewa.
Wieś Finkówka, Krasuse, Ryżki, Nowy Stanin i in. wystawiły płótna od najcieńszych gatunków. Włościanki dostarczyły pięknej roboty serwety (szczególniej wsie Zarzec i Lipniak), ręczniki i t.p. W tym dziale widzimy bardzo wiele próbek, szlaków, wyszywań i t.p.
Roboty szydełkowe mają wśród włościanek też zdolne pracwonice. Szydełkowe chusteczki, tak rozpowszechnione w łukowskiem wyróżniają się między niemi (Włościanka Walerya Czubankowa, oraz Węgrowska ze Skrzyszewa).
Rozpowszechnione na Podlasiu czepki, wyszywane na tiulu, delikatne hafty – reprezentowane sa licznie, szczególniej Wojcieszków i Łuków bogato się przedstawia.
W haftach na płótnie podkreślić należy prace wsi Gołąbki i p. Różańskiej z Łukowa.

Po za tem włościanki w pawilonie ziemianek wystawiły kilka bardzo zręcznie kombinowanych pająków ze słomy i bibułki (wł. J. Lisiecka z Ulana).

Pająki i haftowane poduszki – Muzeum Czynu Bojowego Kleeberczyków w Woli Gułowskiej

Panie ziemianki obok tego wystawiły szereg własnych eksponatów.
P. Zawadzka z Ryżek – piękny samodział, przetykany jedwabiem (jedwabniki własnego chowu).
P. Dziekońska z Kownatek artystycznie wykonane aplikacye, haft i t.p.
Zasługują też na uwagę szydełkowe roboty p. Lewickiej, oraz śliczne bukiety z polnych kwiatów p. Szulcówny.
Hafty i malatura p. Zaborowskiej z Ulana, dywany na kanwie roboty p. Lückowej z Łukowa, roboty ręczne pp. Sokołowskich z Czerśli, hafty i artystyczne drobiazgi p. M. Szałowskiej z Łukowa, hafty p. Klimeckiej z Łukowa, prześliczne kapy p. Żaboklickiej z Łukowa – obrazu prac ziemianek dopełniają.

Po za ziemiankami w tym dziale p. Bujalska z Łukowa wystawiła gipiury, hafty na atłasie, oraz hafty wypukłe, p. Kaczorowska z Łukowa gipiurę, p. Kotlarowa z Łukowa koronki.

Rękodzieło w Muzeum Czynu Bojowego Kleeberczyków w Woli Gułowskiej

W pawilonie ziemianek widzimy też warzywa (p. Zawadzka i Zaborowska), owoce, pierniki i miód (p. Lewicka z Ławek).
Oddzielną gablotę w pawilonie zajmują liczne wyroby dzieci z ochronki utrzymywanej w Łukowie przez ziemianki.
(…)
Głos Warszawski. R. 1, 1908, nr 188

Fot. współczesne Magdalena Bilska

Więcej o wystawie rolniczej w Łukowie tutaj