W dawnym szlacheckim folwarku – Wojcieszków

 

Na przełomie XVIII i XIX wieku dobra Wojcieszków należały do Suchodolskich – powstał wtedy pałac z alejką dojazdową. W latach 20. XIX wieku były tu: gorzelnia, cegielnia, tartak i młyn. Od Suchodolskich dobra nabył hrabia Plater. Pod koniec XIX wieku powstał  park i spichlerz, a pozostałe zabudowania dworskie na początku XX wieku.W skład części gospodarczej wchodziły trzy podwórza z zabudowaniami
W 1944 roku w wyniku reformy rolnej majątek rozparcelowano – część trafiła do rąk prywatnych, a część na własność Gminnej Spółdzielni w Wojcieszkowie. Inwentaryzacji budynków dokonywano co najmniej dwukrotnie – w latach 80. i 90. XX wieku. Już wtedy ich stan był średni, lub zły, a niektóre z nich nie istniały.

Część rezydencjalna utworzona była z parku założonego na planie czworoboku, z główną aleją przechodzącą w taras widokowy, na którym posadowiony był nieistniejący już pałac. Wiodła do niego dojazdowa aleja lipowa.  W tej części mieścił się też sad i ogród warzywny.
W parku znajdował się kopiec widokowy (2),

posągi, których miejsc nie da się dziś ustalić

oraz lodownia (3).

Część gospodarcza składała się z trzech podwórzy.
Podwórze I – mieściło się przy południowo-zachodnim skraju parku.

Była tu I obora (4),

na wprost niej II obora (5), a na ścianie zachodniej, przy drodze – spichlerz (6).

 

Podwórze II – usytuowane było na północny zachód od pierwszego i przy zachodniej granicy parku

– między podwórzami mieścił się budynek szkoły (7), w którym w okresie między wojennym mieściło się mieszkanie furmana i szofera.

 

Na osi wschód-zachód wybudowano rządcówkę (8), dalej, wzdłuż osi północ-południe chlewnia-owczarnia (9), czworak I (10) i kuchnię (11). 

 

Na północ od rządcówki była rymarnia (12)

i drewutnia (13),

a dalej stajnia koni cugowych (14).

Podwórze III – usytuowane około 750 metrów na południowy wschód od I, przy polnej drodze do Woli Bobrowej.
Zasadniczym elementem tego podwórza była gorzelnia (15), w południowym narożu. Wzdłuż tej samej osi zbudowano czworak II (16),

stelmacharnię (17), Kuźnię (18). Północno-zachodnią ścianę zajmował dom kowala i stelmacha (19), a północno-wschodnią obora III (20). Na środku znajdowała się studnia (21). Przy południowo-zachodnim narożu był dom gorzelanego (22)

i po przeciwnej stronie drogi magazyn spirytusu (23). Kolonię mieszkalną tworzyły, nieistniejace już w 1994 roku dwa czworaki.

Podwórze I

Spichlerz z 4 ćw. XIX wieku i 1917 roku. Zbudowany przez hrabiego Platera. Po reformie rolnej własność Funduszu Ziemi, od 1952 użytkowana przez spółdzielnię produkcyjną, następnie przeszła na własność Gminnej Spółdzielni w Wojcieszkowie, użytkowany jako magazyn zbóż i nasion. Do północnej ściany dobudowany sklep

Podworski budynek mieszkalno-administracyjny z początku XX wieku.
Mieściła się w nim szkoła ( w części południowej) i mieszkania nauczycieli ( w części północnej). Później zamieszkany przez pracowników majątku hrabiego – furmana i szofera. W 1944 roku w wyniku reformy rolnej przeszedł na własność Państwowego Funduszu Ziemi.

Podwórze II
Rymarnia
Wybudowana około 1927 roku.
Po wyzwoleniu mieszkała tu przez rok żona rymarza – Karpińska.
Od 1945 obiekt użytkowany przez Annę Wierzbicką.
Budynek zlokalizowany był na terenie dawnego folwarku, w jego bliskim sąsiedztwie znajdowała sie palarnia i dawna rządcówka.

Drewutnia z około 1927 roku.
W latach 80. XX wieku użytkowana przez właściciela jako skład ziarna.
Budynek murowany z cegły ceramicznej ażurowo.  Dach kryty dachówką ceramiczną wyrabianą w dobrach Platerów w Konstantynowie na Podlasiu

Stajnia z początku XX wieku, przeznaczona dla koni cugowych.

Po reformie rolnej, do 1952 użytkowana przez miejscową spółdzielnię produkcyjną jako obora. W 1952 roku przeszła na własność Gminnej Spółdzielni w Wojcieszkowie i była użytkowana jako magazyn nawozów sztucznych. Początkowo miała dwa rzędy stoisk dla zwierząt i korytarz pośrodku, klatki z desek i żłoby z żelaza. Dyżurka z kuchnią i trzy szorownie. W 1928 roku jedną z nich przerobiono na garaż.

Podwórze III
Dom gorzelanego
Podworski budynek administracyjno-mieszkalny, pobudowany przez hrabiego Platera na początku XX wieku. Na południe, po drugiej stronie drogi stała gorzelnia, która spłonęła w 1905 roku. Została odbudowana po I wojnie światowej. Przy gorzelni stał magazyn spirytusowy, który w okresie okupacji został spalony przez partyzantów. W 1980 roku, właściciel – Urząd Gminy w Wojcieszkowie – sprzedał ruiny magazynu na budulec.
Gorzelnia pracowała do 1939 roku, a później, w czasie okupacji na potrzeby Niemców. Po reformie rolnej budynki przeszły na własność Państwowego Funduszu Ziemi.

Podworski budynek administracyjno-mieszkaniowy
Postawiony przez hrabiego Platera na początku XX wieku.
Pierwotnie na parterze znajdowały się kancelaria rzadcy i asystentów; na pietrze pokoje dla gości i mieszkania pracowników nie posiadających rodzin. Wszyscy lokatorzy, którzy mieszkali w budynku w 1983 byli byłymi pracownikami majątku Platerów. Pierwotnie we wszystkich pomieszczeniach znajdowały się kaflowe piece grzewcze. Istniały trzy trzony kuchenne, wybudowane dopiero około 1947 roku. Przed wojną mieszkańcy stołowali się w pałacu.Budynek wykonany z cegły ceramicznej pochodzącej z własnej cegielni w Wojcieszkowie.  Tynkowany, z wyjątkiem części narożnych. Przy ścianie szczytowej i północnej duża przybudówka z cegły i ganek. Dach pokryty dachówką wyrabianą w dobrach Platerów w Konstantynowie Podlaskim.

Opracowano na podstawie kart zabytków