Zapomniani powstańcy – Stanisław Kluge

 

Stanisław Kluge urodził się w Grabowcu w powiecie gostynińskim z Karola i Małgorzaty z Lenczewskich. Z zawodu był aptekarzem. Ostatnie lata życia spędził w Woli Okrzejskiej, gdzie mieszkał przy synu Zygmuncie Kluge, który pełnił funkcję gorzelanego w majątku Bernsteinów.

Pierwszy z lewej – Zygmunt Kluge – syn Stanisława. Z albumu Eugeniusza Kamińskiego

Stanisław Kluge brał czynny udział w powstaniu styczniowym. . Dostarczał amunicję i żywność walczącym pod Stoczkiem. Zgodnie z rozkazem władz powstańczych udał się w okolice Płocka do partii Taczanowskiego. Został ranny pod Budziskami. Po powrocie do zdrowia wrócił do oddziału i walczył aż do upadku powstania.

Wspomina go publikacja Wacława Sokolewicza „Farmaceuci w Powstaniu 1863 rok”

KLUGE Stanisław, urodz, w r. 1841 w Grabowcu,
po w. Gostyńskiego. Jako pomocnik aptekarski w ap­tece
A. Przybytki w Kałuszynie, należał w roku 1862
do organizacji narodowej w Kałuszynie.
                                                                                         ***
Mimo iż nie pochodził z tych terenów, to włączał się aktywnie w organizację uroczystości patriotycznych, wygłaszając podczas nich płomienne  mowy. Tak było m.in podczas obchodów imienin Marszałka Józefa Piłsudskiego w 1933 roku. Była to także okazja do uhonorowania weterana Krzyżem 70-lecia Powstania Styczniowego. Uroczystość opisywała Gazeta Powiatu Łukowskiego z 15.04.1933 (8/1933)

„W dniu 19 marca o godzinie 6-ej rano rozległ się hejnał, oznajmiający rozpoczęcie się uroczystości. O godz. 9 rano odprawione zostało uroczyste nabożeństwo w miejscowym kościele. Punktem kulminacyjnym uroczystości było udekorowanie krzyżem 70-lecia powstania styczniowego weterana Stanisława Kluge (…)
Przy dźwiękach hymnu narodowego odegranego przez miejscową orkiestrę, p. Stępniak, wójt gminy Gułów dekoruje krzyżem Weterana. Chór szkolny śpiewa „Warszawiankę” i „W krwawem polu srebrne ptaszę” a jeden z uczni w gorących słowach dziękuje Weteranowi za czyny jego w walce o wolność Ojczyzny.
Po wypowiedzeniu deklamacji „Styczniową nocą” przez jedną z uczennic, zabiera głos p. Kluge i płomiennie wzywa do służby Ojczyźnie. Przemówienie swe zakończył okrzykiem na cześć Tego, który szczęśliwie zakończył bój zwycięski o wyzwolenie narodu.
Na zakończenie organizacje społeczne i młodzież szkolna przedefiladowała przez 94-letnim Weteranem.Po uroczystości odbył się bankiet na cześć Weterana, wydany przez ks. d-ra Kresę. Zgromadził on około 40 osób. 

O uroczystości w Okrzei wspominał nawet Kurjer Warszawski (92/1933)

Medal 70-lecia Powstania Styczniowego
www.wcn.pl

Stanisław Kluge zmarł w 1935 i, jak podają gazety, jego pogrzeb był manifestacją patriotyzmu i zgromadził kilkutysięczny tłum mieszkańców Łukowa oraz okolicznych wsi.

ABC Nowiny codzienne 125/1935

 

Głos Lubelski. Pismo codzienne 116/1935

Przekazy ustne mówią o tym, że weteran powstania styczniowego został pochowany ze swoją szablą.
Na przełomie 2016 i 2017 poszukiwaliśmy grobu Stanisława Kluge na okrzejskim cmentarzu. Niestety, grób już nie istnieje i bardzo trudno jest precyzyjnie wskazać, gdzie mógł zostać pochowany (prawdopodobnie w okolicy grobu żołnierzy poległych w 1920 roku)

Wpis przygotowano  we współpracy z Maciejem Cybulskim, dyrektorem Muzeum Henryka Sienkiewicza w Woli Okrzejskiej

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.