Mieszkańcy powiatu łukowskiego w wojnie rosyjsko-japońskiej

11 listopada 1918 roku Polska odzyskała niepodległość. Wcześniej, przez 123 lata, nasi przodkowie powoływani byli do zaborczych armii i walczyli broniąc obcych interesów. Pełnili kilku lub kilkunastoletnią służbę, często setki lub tysiące kilometrów od własnych domów.
  Do udziału w wojnie rosyjsko-japońskiej w latach 1904-1905 zostało powołanych do służby wojskowej przeszło ćwierć miliona Polaków z obszaru zaboru rosyjskiego. Byli wśród nich także mieszkańcy powiatu łukowskiego.
Rosja walczyła z Japonią o strefę wpływów na Dalekim Wschodzie.W lutym 1904 car odrzucił japońską propozycję i zerwano stosunki dyplomatyczne. Ekonomicznie i militarnie Japonia była słabsza niż Rosja, która liczyła na szybkie i łatwe zwycięstwo. Car Mikołaj Romanow nie wziął jednak pod uwagę znacznego oddalenia terenów wojny od centrum kraju  i centrów przemysłu, co znacznie obniżało potencjał strategiczno-wojenny.  
Rosja i Japonia podczas kilkumiesięcznej wojny stoczyły kilkanaście bitew i wiele mniejszych potyczek. Większość z nich, zwłaszcza tych bardziej istotnych strategicznie jak bitwa o Port Artur, czy bitwa nad rzeką  Sha He pozostały nierozstrzygnięte. Inne zostały wygrane przez Japonię. Ostatecznie pokój zawarto 5 września 1905 z kilku przyczyn. Japonia nie miała już sił wystarczających do dalszej walki, w Rosji natomiast zapanowały niepokoje wewnętrzne, które przemawiały za szybkim zakończeniem walk.

Informacje o losach żołnierzy, oczywiście z opóźnieniem podawała prasa. Nazwiska z oczywistych przyczyn ulegały zniekształceniu. Wiadomości o poległych trafiały też do rodzin drogą oficjalną – komendanci poszczególnych pułków przysyłali krótkie informacje o miejscu śmierci żołnierza. Trudno powiedzieć czy trafiały one do rodzin czy też do urzędników. W parafii Tuchowicz proboszcz sporządził kilka aktów zgonów na podstawie takich dokumentów.

Najwięcej informacji na temat rannych, zaginionych, wziętych do niewoli i zabitych pojawiło się w prasie po bitwie nad rzeką Sha He, która odbyła się  w dniach 5–17 października 1904. Batalia zakończyła się odwrotem wojsk rosyjskich, które straciły około 40 tys. poległych (zginęło 20 tys. Japończyków).

Niepełna lista rannych, zaginionych, wziętych do niewoli i poległych podczas wojny rosyjsko-japońskiej pochodzących z powiatu łukowskiego.
(Lista powstała na podstawie ogłoszeń prasowych oraz ksiąg metrykalnych parafii Tuchowicz – tłumaczył z rosyjskiego Grzegorz Kapczyński)