admin
„Piorunujący list”, czyli złoty pociąg po łukowsku
Jest początek września 1939 roku. Nad Gołotczyznę koło Ciechanowa nadciągają wyprawy niemieckich bombowców. W tamtejszych trzech szkołach rolniczych – męskiej, żeńskiej i Liceum Gospodarstwa Wiejskiego im. J. Piłsudskiego – rozpoczyna się gorączkowe pakowanie szkolnego majątku do ewakuacji. Wśród spadających bomb nauczyciele układają w drewnianych skrzyniach kolejne skarby: pamiątkowe księgi, kroniki i dzienniki lekcyjne, pisane po rosyjsku dokumenty jeszcze z czasów carskich, akta osobowe pracowników, teczki z korespondencją, statut szkoły, stare zdjęcia, kilkanaście pieczęci, pomoce naukowe, bieliznę stołową i naczynia kuchenne, towary ze szkolnej spółdzielni, wreszcie drogocenny sztandar. Są tu również plany budynków i mapy geodezyjne majątku, przekazanego na potrzeby szkoły przez jej założycieli – A. Świętochowskiego i A. Bąkowską, a także piękny portret tej ostatniej w płóciennym pokrowcu. Continue reading
Epidemia cholery w powiecie łukowskim w 1848 roku
Kolejna, po 1831 roku, epidemia cholery pojawiła się w Królestwie Polskim w 1848 roku. Tym razem dotarła na te tereny z Turcji, Wołoszczyzny i Galicji. Flisacy i przewoźnicy rzeczni przywlekli ją do Warszawy, skąd rozprzestrzeniła na dalsze obszary. Podobnie jak w 1831 roku, nie ominęła Łukowa i okolic. Tym razem prasa dość szczegółowo podawała dynamikę rozprzestrzeniania się zarazy, jednak dane nie do końca są ścisłe.
Nieurodzaj i głód w powiecie łukowskim
Rok 1937 był katastrofalny dla mieszkańców powiatu łukowskiego. Wielka susza, która objęła swoim zasięgiem prawie całą Lubelszczyznę spowodowała klęskę nieurodzaju. Mieszkańcy z uzasadnioną obawą patrzyli w przyszłość, a w ich oczy zaglądał głód. Continue reading
Dobra Sarnów ubezpieczone od ognia
Folwark Borowina w połowie XIX wieku.
Z dawnej świetności Sarnowa – jednego z większych majątków w okolicy Łukowa pozostał jedynie remontowany od kilku lat drewniany dwór z lat 20-tych XIX wieku. Kiedyś na skład dóbr Sarnów należących do rodziny Buchowieckich a później Ponikwickich wchodziły: Sarnów, Kierzków, Szczygły Dolne i folwark Borowina
Na potrzeby Dyrekcyi Ubezpieczeń w 1846 roku sporządzono, a później systematycznie uzupełniano, Wykaz zabudowań dóbr Sarnów objętych ubezpieczeniem od ognia.
Na podstawie materiałów archiwalnych można się dziś dowiedzieć jak wyglądały zabudowania dworskie i włościańskie, kto mieszkał w poszczególnych miejscowościach, a także czyje domy spłonęły w pożarach na przestrzeni ok. 20 lat.
Continue reading
„Krzywda była jej ukochanym miejscem na ziemi” – rzecz o Marii Kownackiej
Maria Kownacka z dziatwą szkolną w Krzywdzie 1918/19. Żródło: „Plastusiowa mama. Wspomnienia o Marii Kownackiej”
Maria Kownacka spędziła w Krzywdzie zaledwie kilka lat, lecz jej pobyt w domu siostry Janiny nie był jedynie krótkim epizodem w jej życiu. Nawet po przeprowadzce do Warszawy, często wracała, do tego, jak mówił siostrzeniec pisarki Lechosław Malicki, ” jej ukochanego miejsca na ziemi”. Spędziła tu także część okupacji
Z Krzywdy pochodziła dozgonna przyjaciółka pisarki, druga żona jej szwagra – Natalia Kusaj. Continue reading
Eugeniusz Domański – tuchowicki organista
Eugeniusz Domański był w latach 1934-67 organistą w Tuchowiczu. Pracował także społecznie – udzielał się m.in. w miejscowej Ochotniczej Straży Pożarnej. Zapisał się w pamięci parafian jako niezwykle elegancki mężczyzna. Niektórzy do dziś wspominają kalikowanie podczas mszy.
Historię organisty, który spędził w Tuchowiczu 33 lata przypominamy dzięki dokumentom i zdjęciom zachowanym u jego wnuka Adama, a także wspomnieniom parafian. Continue reading