II wojna światowa
O wartości kartofla, czyli przyczynek do listy odszkodowań wojennych
Przymusowe dostawy – jedna z codziennych uciążliwości okupacyjnych na polskiej wsi, nie tak dramatyczna jak pacyfikacje, aresztowania czy wywózki na roboty, więc rzadko pamiętana. A jednak również one były narzędziem wyniszczenia ludności polskiej i realizacją hitlerowskiej polityki unicestwienia narodu polskiego.
„Piorunujący list”, czyli złoty pociąg po łukowsku
Jest początek września 1939 roku. Nad Gołotczyznę koło Ciechanowa nadciągają wyprawy niemieckich bombowców. W tamtejszych trzech szkołach rolniczych – męskiej, żeńskiej i Liceum Gospodarstwa Wiejskiego im. J. Piłsudskiego – rozpoczyna się gorączkowe pakowanie szkolnego majątku do ewakuacji. Wśród spadających bomb nauczyciele układają w drewnianych skrzyniach kolejne skarby: pamiątkowe księgi, kroniki i dzienniki lekcyjne, pisane po rosyjsku dokumenty jeszcze z czasów carskich, akta osobowe pracowników, teczki z korespondencją, statut szkoły, stare zdjęcia, kilkanaście pieczęci, pomoce naukowe, bieliznę stołową i naczynia kuchenne, towary ze szkolnej spółdzielni, wreszcie drogocenny sztandar. Są tu również plany budynków i mapy geodezyjne majątku, przekazanego na potrzeby szkoły przez jej założycieli – A. Świętochowskiego i A. Bąkowską, a także piękny portret tej ostatniej w płóciennym pokrowcu. Continue reading
Kolej łukowsko-iwangorodzka
W 1876 roku uruchomiono łukowsko-iwangorodzka odnogę Kolei Nadwiślańskiej. Trasa liczyła 56,78 wiorst i łączyła drogę warszawsko-terespolską z drogą iwangorodzka-dąbrowską. Stacjami pośrednimi linii były Krzywda i Rossosz przemianowana później na Leopoldów.
Continue reading
Wojenna historia pewnego domu w Trzebieszowie
Na obrzeżach Trzebieszowa, w dawnym majątku Obelniki stoi drewniany dom, już prawie stuletni. Zbudowali go Henryk i Stanisława Brzozowscy. Wychowali w nim czworo dzieci: Wieńczysława, Alicję, Zenobię oraz Henryka Ostrowskiego – syna Stanisławy z pierwszego małżeństwa. Continue reading
Zbrodnie niemieckie w powiecie łukowskim w czasie II wojny światowej.
Spis zbrodni wojennych na terenie powiatu łukowskiego, sporządzony na podstawie Biuletynu Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce T.9 (1957)
Prawdopodobnie lista nie jest kompletna. Prezentuje stan wiedzy na rok 1957
II wojna światowa – Józefów Duży

Nad mogiłą w Józefowie Dużym w 1949 roku. Z kolekcji Michaliny Zabielskiej
Józefów powstał u schyłku powstania styczniowego w wyniku częściowej parcelacji majątku Hordzież, który należał do rodziny Kowalskich. W latach 70-tych XIX wieku pojawili się tu koloniści niemieccy, którzy dość szybko pobudowali tu domy,szkołę i dom modlitw. Mimo odmiennego języka, kultury i religii stosunki sąsiedzkie układały się poprawnie, a Polacy czerpali wiedzę rolniczą od przybyszów z zachodu. Osadnicy opuścili te tereny w czasie I wojny światowej, kiedy to car w obawie przed wykorzystaniem ich przez wojska pruskie ewakuował ich w głąb Rosji.
Continue reading