II wojna światowa
Wrześniowi żołnierze – powiat łukowski
W połowie września na terenie powiatu łukowskiego, w okolicy Róży Podgórnej, miała miejsce bitwa 1 Dywizji Piechoty Legionów im. Józefa Piłsudskiego z oddziałami pancernymi wroga. Przełom września i października 1939 roku to z kolei Ostatnia Bitwa Września stoczona przez Samodzielną Grupę Operacyjną Polesie rozegrana w okolicach Woli Gułowskiej.
Żołnierze polegli we wrześniu 1939 pochowani są na cmentarzach m.in. w Gręzówce, Woli Gułowskiej, Łukowie, Staninie, Trzebieszowie, Wilczyskach, Radoryżu Kościelnym, Serokomli…
Na wielu z nich, na grobach rodzinnych, upamiętnieni są synowie ziemi łukowskiej, polegli w obronie ojczyzny we wrześniu 1939 roku na terenie całego kraju. Continue reading
Wszyscy na front osadniczy – pionierzy polskości z ziemi łukowskiej
Jedno z najstarszych zdjęć. W tle poniemiecki dom w Starym Tomyślu
W 1945 roku Polska znalazła się w nowej, powojennej rzeczywistości. Po konferencji w Jałcie zachodnią granicę kraju ustalono na linii Odry i Nysy. Polska otrzymała tereny zamieszkałe dotychczas głównie przez przez ludność niemiecką. Rozpoczęła się zakrojona na szeroką skalę akcja przesiedleńcza na tzw. Ziemie Odzyskane.
Do przesiedlenia się na tereny zachodnie zachęcała m.in. prasa obiecując osiedlenie w „krainie mlekiem i miodem płynącej”.
Ktokolwiek wie – Zygmunt Wadowski vel Maciej Karmański
Razem ze Światowym Związkiem Żołnierzy AK koło Łuków poszukujemy rodziny żołnierza Armii Krajowej Zygmunta Wadowskiego, nazwisko konspiracyjne Maciej Karmański, pseudonim Młot, Facio, Mars, a także informacji o nim. Continue reading
O wartości kartofla, czyli przyczynek do listy odszkodowań wojennych
Przymusowe dostawy – jedna z codziennych uciążliwości okupacyjnych na polskiej wsi, nie tak dramatyczna jak pacyfikacje, aresztowania czy wywózki na roboty, więc rzadko pamiętana. A jednak również one były narzędziem wyniszczenia ludności polskiej i realizacją hitlerowskiej polityki unicestwienia narodu polskiego.
„Piorunujący list”, czyli złoty pociąg po łukowsku
Jest początek września 1939 roku. Nad Gołotczyznę koło Ciechanowa nadciągają wyprawy niemieckich bombowców. W tamtejszych trzech szkołach rolniczych – męskiej, żeńskiej i Liceum Gospodarstwa Wiejskiego im. J. Piłsudskiego – rozpoczyna się gorączkowe pakowanie szkolnego majątku do ewakuacji. Wśród spadających bomb nauczyciele układają w drewnianych skrzyniach kolejne skarby: pamiątkowe księgi, kroniki i dzienniki lekcyjne, pisane po rosyjsku dokumenty jeszcze z czasów carskich, akta osobowe pracowników, teczki z korespondencją, statut szkoły, stare zdjęcia, kilkanaście pieczęci, pomoce naukowe, bieliznę stołową i naczynia kuchenne, towary ze szkolnej spółdzielni, wreszcie drogocenny sztandar. Są tu również plany budynków i mapy geodezyjne majątku, przekazanego na potrzeby szkoły przez jej założycieli – A. Świętochowskiego i A. Bąkowską, a także piękny portret tej ostatniej w płóciennym pokrowcu. Continue reading
Kolej łukowsko-iwangorodzka
W 1876 roku uruchomiono łukowsko-iwangorodzka odnogę Kolei Nadwiślańskiej. Trasa liczyła 56,78 wiorst i łączyła drogę warszawsko-terespolską z drogą iwangorodzka-dąbrowską. Stacjami pośrednimi linii były Krzywda i Rossosz przemianowana później na Leopoldów.
Continue reading