powstanie
100 rocznica bitwy pod Stoczkiem
Pomnik 100 lecia bitwy pod Stoczkiem. Ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego
W 1931 roku w Stoczku Łukowskim zawiązał się Komitet Obchodów 100 Rocznicy Bitwy pod Stoczkiem.
Na jego czele stanęli burmistrz Stoczka Wacław Michałowski, kierownik szkoły Stanisław Wielgosek i ksiądz prałat Ludwik Romanowski.
Komitet ten podjął uchwałę o postawieniu na wzgórzu pod Zgórznicą pomnika upamiętniającego zwycięską bitwę sprzed stu lat. Miał on być dziełem okolicznych rzemieślników – murarzy i kamieniarzy, a budulcem miał być kamień polny zebrany z dawnego pola bitwy. Betonowego orła zaprojektowała Jadwiga Piskorz- Gerunowa – pochodząca ze Stoczka nauczycielka.
Continue reading
Zapomniani powstańcy – Stanisław Kluge
Stanisław Kluge urodził się w Grabowcu w powiecie gostynińskim z Karola i Małgorzaty z Lenczewskich. Z zawodu był aptekarzem. Ostatnie lata życia spędził w Woli Okrzejskiej, gdzie mieszkał przy synu Zygmuncie Kluge, który pełnił funkcję gorzelanego w majątku Bernsteinów. Continue reading
Miejsce straceń powstańców styczniowych – Gręzówka
Ukryte w lesie między Gręzówką a Zażelazną znajduje się miejsce straceń powstańców styczniowych. Uroczystości ich upamiętniające odbywają się tu co roku.
Miejscowi znają drogę, przybysze muszą pytać, bo zarówno z jednej jak i drugiej strony brak jest oznakowań. Tablica przy cmentarzu w Gręzówce pokazuje to miejsce oddalone o 5 km. Ja udałam się na poszukiwania od strony Zażelaznej, do której z Zastawia miałam około 30 km. Przy wyjeździe ze wsi dopytałam się mieszkańca jak dojechać do miejsca pamięci. Należy skręcić w polną drogę w prawo i kierować się do lasu. I tu uwaga 🙂 nawet jeśli miejscowi twierdzą, że można dojechać zwykłą osobówką do Gręzówki, radzę tego nie robić. Droga graniczna między lasami „rządowymi” i prywatnymi jest prawie nieprzejezdna. Ugrzęzłam moją Corsą jakieś 2,5 km od Gręzówki. Gdyby nie pomoc leśniczego Leśnictwa Nowiny w Gręzówce i pracownika leśnego, chyba nigdy bym stamtąd nie wyjechała 🙂 Podobno jest inna droga przez las, którą można przejechać, jednak nie polecam sprawdzać. Lepiej cofnąć się do Zażelaznej…
Julian Kryński – tuchowicki proboszcz
Ksiądz Julian Kryński urodził się w 1823 roku. Był synem Jana i Wiktorii z Arciszewskich.Ukończył seminarium w Janowie Podlaskim.
W okresie popowstaniowym był proboszczem w Komarówce. Zasłynął wtedy przygarnianiem prześladowanych unitów. Grekokatolickie władze duchowne donosiły o
„szkodliwym wpływie na sprawy prawosławia proboszczów z powiatu radzyńskiego: z Komarówki księdza Juljana Kryńskiego i z Wohynia księdza Stanisława Nosińskiego, którzy wprawdzie potajemnie ale gorliwie starają się wpływać na przyłączonych do prawosławia byłych greko unitów aby zachwiać ich nowe przekonania i pociągać do praktyk religijnych w kościołach wzmiankowanych parafii”
Stanin
Nazwa Stanin jest nazwą dzierżawczą utworzoną za pomocą przyrostka -in od imienia dwuczłonowego Stanisław, założyciela i pierwszego właściciela Stanina.
Pierwszymi właścicielami byli Jarczewscy herbu Nałęcz, którzy przybyli tu z Jarczowa z ziemi stężyckiej. W 1494 Stanin należał do Stanisława i Andrzeja Jarczewskich a w 1507 roku do Benedykta Jarczewskiego. Później ( 1552) właścicielem klucza Stanin był Andrzej Jarczewski, który nieopodal rodzinnych włości założył miasto Andrzejów.
Powstanie styczniowe – bitwa pod Zastawiem
S.Góra „partyzantka na Podlasiu 1863-1864” Wyd. MON 1976
W grudniu 1863 Zastawie było świadkiem krwawej bitwy Powstania Styczniowego
Oddział Szydłowskiego został tu osaczony przez oddział Brinkena. Mimo bohaterskiej obrony powstańcze wojsko zostało rozbite pozostawiając kilkuset zabitych i rannych.