Stanin

Nazwa Stanin jest nazwą dzierżawczą utworzoną za pomocą przyrostka -in od imienia dwuczłonowego Stanisław, założyciela i pierwszego właściciela Stanina.
Pierwszymi właścicielami byli Jarczewscy herbu Nałęcz, którzy przybyli tu z Jarczowa z ziemi stężyckiej. W 1494 Stanin należał do Stanisława i Andrzeja Jarczewskich a w 1507 roku do Benedykta Jarczewskiego. Później ( 1552) właścicielem klucza Stanin był Andrzej Jarczewski, który nieopodal rodzinnych włości założył miasto Andrzejów.

Później dobra Stanin przechodziły na prawach dziedziczenia na Wiktoryna a następnie na jego barta Stanisława i kolejno na jego dzieci Jana i Andrzeja. Ostatnimi dziedzicami majątku Stanin z rodu Jarczewskich byli synowie Jana Andrzej i Jerzy.
W 1644 dobra przeszły w ręce Aleksandra Grabskiego męża Anny Jarczewskiej.
W drugiej połowie XVII wieku majątek należał do Wilczewskich. Posiadali go przez 2 pokolenia. Następnym właścicielem był Kuropatnicki herbu Nieczuja. Przez małżeństwo z Franciszką Kuropatnicką właścicielem dóbr został Kacper Załuski, właściciel Tuchowicza – przez co w tym okresie cały rejon tuchowicko-staniński został skupiony w jednych rękach. Po śmierci Kacpra Stanin odziedziczył jego syn Jan Załuski. W 1786 spłonął wybudowany w 1773 roku kościół a wraz z nim dokumenty. Po śmierci Jana majątek przeszedł w ręce jego syna Wiktora a następnie po jego śmierci na jego syna Antoniego, który swój udział odsprzedał Józefie i Karolowi Osieckim, którzy podnieśli dwór z ruiny.
W XVIII wieku istniał w Staninie szpital, czyli przyczółek przy parafii, w którym mieszkali ubodzy i chorzy.

14 marca 1863 pod Staninem miała miejsce bitwa Powstania Styczniowego. Oddział powstańczy Walentego Lewandowskiego starł się z oddziałem rosyjskiej piechoty. Powstańcy zwyciężyli zabijając 11 Rosjan. W bitwie został ranny w nogę ks. Brzóska. Tradycja mówi, że w walce tej uczestniczyli też bracia Głowaccy – w tym Aleksander ( Bolesław Prus), który został ranny.

Po Osieckich dwór trafiał w ręce Lucjana Kobylskiego, Lidii Klimkiewiczowej i w końcu Pac-Pomarnackich – ostatnich właścicieli majątku.