II wojna światowa
II wojna światowa – Jata
Rezerwat Jata (powstał w 1933 roku) jest częścią dużego obszaru leśnego w północnej części Ziemi Łukowskiej.
Już w 1863 miejsce to, jako bardzo odosobnione wybrazli sobie za siedzibę Powstańcy Styczniowi z ks. Brzóską na czele.
W ich ślady poszli partyzanci z Armii Krajowej. Budowę obozu AK rozpoczęto pod koniec 1943 roku a ukończono w roku następonym. 28 maja 1944 nastąpiło uroczyste poświęcenie sztandaru. W pobliżu znajdowały się już obozy Narodowych Sił Zbrojnych ( NSZ) i Armii Czerwonej. Dowódcą Oddziału leśnego został por Piotr Nowiński „Paweł”, a jego zwierzchnikiem Wacław Rejmak „Ostoja”. Dowódcą NSZ był por. Jerzy Wojtkowski „Drzazga”.
Rody ziemi łukowskiej – Hemplowie – cz VII
KAZIMIERZ HEMPEL
(1913-1944)
Drugi syn Aleksego i Jadwigi z Rzeczyckich urodził się w Tuchowiczu w 1913 roku. Podobnie jak brat nauki pobierał w Łukowie i na Bielanach u marianów. W 1926 wstąpił do Szkoły Kadetów we Lwowie. Był prymusem, ale z powodu konfliktu z przełożonym opuścił szkołę i maturę zdawał z Siedlcach.
W latach 1937-38 służył w Szkole Podchorązych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu, gdzie doskonale radził sobie w szkoleniach bojowych.
Wojna zastała go w Wyższej Szkole Nauk Politycznych. Kampanię wojenną odbył w 26. pułku ułanów w Baranowiczach.
Podczas okupacji w Warszawie dostał się do łapanki, wyskoczył z wiozącej go budy i zbiegł. Zginął ścięty serią karabinu maszynowego w trakcie akcji na Woli podczas Powstania Warszawskiego. Jego prochy spoczywają w mogile powstańczej na Powązkach.
Według biogramów powstańczych Muzuem Historii Powstania Warszawskiego nosił pseudonim Cambell. Był dowódcą 1912 plutonu 2 kompanii „Czesław” ( w stopniu podporucznika) batalionu „Wigry”.
Wola Gułowska – parafia
Tradycja podaje, że w 1548 roku niewiasta imieniem Barbara mieszkanka Woli Gułowskiej modliła się przed krzyżem, który dziś umieszczony jest w ołtarzu kaplicy po lewej stronie głównejgo ołtarza. Ujrzała Matkę Boską w otoczeniu aniołów i dziewic, która powiedziała jej by w tym miejscu wystawić kaplicę ku chwale Boga, pod Jej wezwaniem. Miejscowy dziedzic Hieronim Rusiecki wybudował drewniana kaplicę.
W tym okresie w Woli Gułowskiej szerzył się kalwinizm. Kalwini niszczyli obrazy religijne. W Jeziorzanach kalwini wyrzucili w błoto obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem. Odnalazł go wieśniak z Przytoczna i umieścił go najpierw w swoim domu, a później, kiedy obraz zaczęła otaczać jasna poświata i zaczęły się dziać inne cuda przeniósł go do Woli Gułowskiej. Obraz pochodzi z przełomu XV i XVI wieku. Malowany jest tłustą tempera na desce o wymiarach 122×85 cm.
Feliksin
Feliksin – mała wieś w gminie Krzywda była podczas II wojny światowej świadkiem dwóch tragicznych wydarzeń.
Turów
Niedaleko Kąkolewnicy, przy Drodze Krajowej nr 19 leży mała wieś Turów. W pobliskim lesie można tu trafić na małą kapliczkę – to sanktuarium św Antoniego Padewskiego.
Według legendy Antoni Padewski objawił się w tym miejscu mieszkańcom wsi. Mimo iż nie wydarzył się tu żaden cud, miejscowi wierzą w szczególną opiekę świętego nad swoją miejscowością. To jemu przypisują oparcie się Turowa katastrofom.
Zastawie – wspomnienia Bronisławy Bilskiej
Bronisława Bilska
ur. 14.10.1908 Zastawie
zm. 21.07.2008 Żary
Wspomnienia zostały spisane przez wnuczkę około roku 2000
Przypisy wnuczka Magdalena Bilska