Tomasz Dzido i Edmund Chaberski – posterunkowi z Adamowa polegli w walce z bandytami
W latach 30-tych na terenie powiatu garwolińskiego, a później także radzyńskiego i łukowskiego działała szajka Józefa Rusina i Józefa Zadurskiego. Jak podawała ówczesna prasa bandyci grasujący bezkarnie ponad 7 lat mieli na swoim koncie „niezliczoną ilość napadów, kradzieży i morderstw”. W trakcie kilku obław, które organizowała na nich policja zginęło czterech funkcjonariuszy – przodownik Taras, przodownik Jan Wodnicki z Lublina (zabity pod Siemieniem) oraz starszy posterunkowy Edmund Chaberski i posterunkowy Tomasz Dzido z posterunku w Adamowie zastrzeleni podczas akcji w ówczesnej gminie Serokomla.Rusin i Zadurski napadli na łukowskiego kupca trzody chlewnej Gujskiego (niektóre źródła podają nazwisko Gijski). Uzbrojeni w rewolwery i krótkie karabiny bandyci przed remontowanym mostem koło Tchórzewa ułożyli belkę i gdy samochód się zatrzymał zrabowali 10 000 złotych.
W pościg za złodziejami wyruszyła cała łukowska policja. Ustalono, że przebywają oni w gminie Serokomla.
Posterunek policji w Adamowie (zdjęcia pochodzą ze zbiorów Biblioteki Multimedialnej Teatru NN- Brama Grodzka)
25 czerwca 1938 doszło do wymiany strzałów między bandytami a policjantami z posterunku w Adamowie.
W jej wyniku na miejscu zginął posterunkowy Tomasz Dzido, a następnego dnia z ran w łukowskim szpitalu zmarł starszy posterunkowy Edmund Chaberski. Rusin i Zadurski zbiegli.
O wydarzeniach w gminie Serokomla szeroko rozpisywała się ówczesna prasa. Express Lubelski i Wołyński podawał nawet, iż od zabłąkanej kuli zginęła przypadkowo mieszkanka Bronisławowa Stanisława Niepanowa.
Bardzo szczegółowy opis akcji znaleźć można w czasopiśmie pt. Na Posterunku
W dniu 25 czerwca r. b. około godziny 7 rano, na terenach gmin Wojcieszków i Serokomla, pow. łukowskiego, woj. lubelskiego, przeprowadzane były penetracje domów zamieszkałych przez osoby podejrzane, w celu ujęcia poszukiwanych groźnych bandytów Józefa Rusina i Józefa Zadurskiego. W poszukiwaniach tych brali udział między innymi st. post. Edmund Chaberski i post. Tomasz Dzido z załogi Posterunku w Adamowie, pow. łukowskiego.
Po przybyciu na kolonię Bronisławów Duży w gminie Serokomla policjanci postanowili sprawdzić zabudowania sióstr Klementyny i Marianny Blicharzówien. St. post. Chaberski wszedł do sieni domu mieszkalnego, pozostawiając post. Dzido na czatach za rozłożystym drzewem, dla obserwowania okien domu. W chwili, gdy st. post. Chaberski usiłował otworzyć drzwi, łączące sień z pierwszym pokojem, ukryci na strychu bandyci strzelili do niego kilkakrotnie przez otwór łączący strych z ziemią. Raniony ciężko w głowę, st. post. Chaberski padł nieprzytomny na ziemię.
Bandyci przedostali się teraz do stodółki, znajdującej się pod jednym dachem z domem i stąd spostrzegli stojącego za drzewem i gotującego się do strzału post. Dzido. Trafiony w głowę, post Dzido padł trupem na miejscu, nie zdoławszy zrobić użytku z broni. Bandyci, nie ścigani przez nikogo, zbiegli zbożami w sąsiednie lasy.
Ranny st. post. Chaberski w stanie ciężkim przewieziony został do szpitala w Łukowie, gdzie następnego dnia o godzinie 15.45 zmarł.
Policja zorganizowała kolejną obławę na Zadurskiego i Rusina. Oddziałem złożonym z trzech oficerów i kilkunastu posterunkowych dowodził naczelnik lubelskiego urzędu śledczego inspektor Ruciński. Grupa pościgowa natknęła się na bandytów w okolicach Bielan. Okrążeni w zbożu ostrzeliwali się i usiłowali uciec. Jak podawała prasa: „Walka trwała około pół godziny. Grozę jej powiększyła burza. Serie strzałów z karabinów maszynowych przeplatały się z hukiem uderzających piorunów”. W wyniku wymiany ognia Zadurski i Rusin zginęli. Znaleziono przy nich dwa granaty z zapalnikami, dwa francuskie karabiny, cztery rewolwery, z których jeden należał do post. Dzido. Mieli także przy sobie 2300 zł., zegarki i inne skradzione przedmioty.
STARSZY POSTERUNKOWY EDMUND CHABERSKI
Posterunkowy Edmund Chaberski urodził się 3.1X 1889 r. w Kocku, pow. łukowskiego. Po odbyciu obowiązkowej służby wojskowej w b. armii rosyjskiej, brał udział w I wojnie światowej. W listopadzie 1917 r. dobrowolnie przeszedł do formacji polskich w Rosji, skąd w roku 1918 wrócił do Polski. Przyjęty do policji z dniem 1 sierpnia 1919 r. w stopniu posterunkowego, ukończył w r. 1931 kurs w Szkole Szeregowych w Mostach Wielkich. Z dniem 1 marca 1932 r. awansowany został na st. posterunkowego. Odznaczony był medalem dziesięciolecia odzyskania niepodległości i brązowym medalem za długoletnią służbę. Osierocił żonę i 4 dzieci. Pochowany na cmentarzu w Kocku.
POSTERUNKOWY TOMASZ DZIDO
Urodzony 13 września 1885 w Adamowie. Syn gospodarza Marcina Dzido i Anny z Piotrowskich.
W 1911 roku wstąpił w związek małżeński ze Stanisławą. Osierocił czworo dzieci.
Po odbyciu obowiązkowej służby wojskowej w b. armii rosyjskiej, w sierpniu 1914 r. na skutek mobilizacji ponownie został powołany do wojska. W grudniu tego roku dostał się do niewoli niemieckiej, gdzie przebywał do 23 marca 1918 r.
Do policji przyjęty został z dniem 1 stycznia 1920 r. w stopniu posterunkowego i służył w kilku jednostkach policyjnych pow. łukowskiego, a ostatnio na posterunku w Adamowie do chwili zgonu. Odznaczony był medalem dziesięciolecia odzyskania niepodległości i brązowym medalem za długoletnią służbę. Osierocił żonę i 3 dzieci.
Dodaj komentarz