Dobra Sarnów ubezpieczone od ognia

Folwark Borowina w połowie XIX wieku.

Z dawnej świetności Sarnowa –  jednego z większych majątków w okolicy Łukowa pozostał jedynie remontowany od kilku lat drewniany dwór z lat 20-tych XIX wieku. Kiedyś na skład dóbr Sarnów należących do rodziny Buchowieckich a później Ponikwickich wchodziły: Sarnów, Kierzków, Szczygły Dolne i folwark Borowina
Na potrzeby Dyrekcyi Ubezpieczeń w 1846 roku sporządzono, a później systematycznie uzupełniano, Wykaz zabudowań dóbr Sarnów objętych ubezpieczeniem od ognia.

Na podstawie materiałów archiwalnych można się dziś dowiedzieć jak wyglądały zabudowania dworskie i włościańskie, kto mieszkał w poszczególnych miejscowościach, a także czyje domy spłonęły w pożarach na przestrzeni ok. 20 lat.

SARNÓW ( pisownia oryginalna)

Nr. Budynek Opis szczegółowy Wartość
Nr.2 Dom folwarczny drewniany na podmurowaniu z kominem murowanym gontami kryty.
Budynek należy do Ignacego Buchowieckiego
– 832 łokcie dachu z krokwiami, łatami gątami i wiązaniem
– 512 łokci pułapu z belkami i polepą
– 675 łokci ścian całego u zrębu z 6 calowych bali
– 480 łokci podłogi z ligarami
– 2 sztuk okien trzech podziałowych z okuciem
– 3 okien dwu podziałowych z okuciem
– 5 par okiennic z okuciem
– 1 drzwi o 2ch podziałach,szalowane z okuciem
– 6 sztuk drzwi pojedynczych fassowanych z okuciem
– 480 łokci facyaty z 4ma kolumami 
W roku 1836 szacowany na 4400 Złotych Polskich, 660 rubli srebrnych
Nr. 1 Dom mieszkalny drewniany na piwnicach murowanych z kominami murowanemi. Dach gątami pokryty. – 1728 łokci dachu z krokwiami łatami gątami i wiązaniem
– 1188 łokci pułapu z belkami i sufitami
– 1632 łokci ścian całego wzrębu z 6 cali Balów z wyprawą wewnętrzną
– 1148 łokci podłogi z legarami i posadzką
– 4 sztuk okien o trzech podziałach kompletnie okutych
– 12 sztuk okien dwu podziałowych kompletnie również okutych
– 8 par okien dwupodziałowych z okuciem
– 2 sztuk drzwi trzech podziałowych parapetowych z okuciem
– 2 sztuk okiennic trzech podziałowych z okuciem kompletnym
– 18 sztuk drzwi fasowanych w dwóch podziałach z okuciem
– 12 sztuk drzwi pojedynczych fassowanych
– 6 sztuk pieców grzewnych z biało polewanych kafli z okuciami
W roku 1836 szacowany na 12000 Złotych Polskich, 1800 rubli srebrnych
Nr 3 Wołownia z 4 calowych beli w węgieł i słupy drewniane – dach słomą kryty. Cała budowla w dobrym stanie – 1914 łokci dachu słomą krytego
– 101 ½ łokci dwóch półszczytów z tarcic
– 22 par krokiew
– 5 par krokiew różnej długości
– 6 rót duzoprzedziałowych z okuciami
– schody na górę proste
– 348 łokci podłogi
– 8 okienek małych z oszkleniem
 
Nr 3 Owczarnia drewniana z 4 calowych belek. Słupy murowane z cegły palonej na wapno,dach słomą kryty.
Stan dobry, budowla nowa
– 1980 łokci dachu słomą krytego
– ocap naokoło budowli
– 801 łokci ścian z bali 4-ro calowych pomiędzy słupami murowanemi
– 8 sztuk okienek z oszkleniem
– 6 sztuk okienek z krzyżowemi listwami i okuciami
 
Nr 3 Stodoła drewniana z 4 calowych beli. Słupy murowane z cegły palonej na wapno. Szczyty całkiem do grzbietu dachu murowane. Dach słomą kryty.
Budowla nowa, mieszcząca w sobie maszynę młocarni
Maszyna młocarni Ewansowska
– 4800 łokci dachu słomą krytego
– 1128 łokci ścian z bali 4ro calowych pomiędzy słupami
 
  Szopa i maneż w słupy murowana    
5 Kuźnia drewniana pod gątami 15x9x5 nowy budynek
6 Dom drewniany pod gątami 36x18x5   nowy budynek

BUDOWLE DWORSKIE

 

  Właściciel Budynek Wymiary w łokciach (długość x szerokość x wysokość) Stan
1 Apolonia Buchowiecka Dom drewniany gontem kryty 54x22x6 stan dobry
2 Apolonia Buchowiecka Dom folwarczny drewniany gontem kryty 32x16x5 stan dobry
3 Apolonia Buchowiecka Gorzelnia, dach gontami kryty 50x18x5 stan średni
  Apolonia Buchowiecka Spichrz murowany, dach gontem kryty 42x15x6 stan dobry
  Apolonia Buchowiecka Magazyn murowany,dach gontem kryty 20x13x6 stan dobry
  Apolonia Buchowiecka Drewutnia drewniana, dach gontem kryty 17x9x4 1/2 stan średni
  Apolonia Buchowiecka Obora drewniana, dach słomą kryty 87x20x4 1/2  
  Apolonia Buchowiecka Chlewy drewniane, dachy słomą kryte 35x24x3 ¼
35x24x3 ¼
stan mierny
  Apolonia Buchowiecka Wołownia drewniana, dach słomą kryty 87x20x4 ½ Stan dobry
  Apolonia Buchowiecka Słodownia z suszarnią, drewniana, słomą kryta 28x16x5 ½ stan dobry
  Apolonia Buchowiecka Stajnia z wozownią drewniane, dach gontami kryty 45x15x5 stan dobry
  Apolonia Buchowiecka Stodoła drewniana, dach słomą kryty 99x16x4 ½ stan dobry
  Apolonia Buchowiecka Owczarnia drewniana w słupy murowane, dach słomą kryty 99x20x5 stan dobry
  Apolonia Buchowiecka Stodoła drewniana, w słupy murowana z młocarnią 120x25x6 stan dobry
  Apolonia Buchowiecka Stodoła drewniana, dach słomą kryty 81x17x5 stan średni
  Apolonia Buchowiecka Spichlerz drewniany, dach słomą kryty 24x13x6 stan mierny
  Apolonia Buchowiecka Szopa na skład siana, drewniana , dach słomą kryty 39x14x4 stan mierny
  Apolonia Buchowiecka Stodoła drewniana, dach słomą kryty 94x16x4 stan mierny
4 Dworskie Dawnego karczmarza a teraz braci Wiącków dom młynarza, drewniany słomą kryty 31x13x5 stan średni
5 Dworskie Młyn wodny, drewniany, gontami kryty 26x15x6 stan mierny
  Dworskie Folusz drewniany, gontami kryty 9x10x5 ¼ stan mierny
  Ignacy Buchowiecki z gorzelni mieszkanie ludzi dworskich 50x18x5 stan dobry, 2 kominy murowane
z stodołami skład, z drewna pod słomą 28x16x51/4 stan dobry
stajnia z wozownią, drewno pod słomą 77x15x5 budowla nowa
szopa nad piwnicą murowaną, drewno pod słomą 21x15x3 budowla nowa
kurniki z drewna pod słomą 18×6 ½ x3 stan dobry
magazyn zboże, ozimina, murowany pod słomą`18x18x10 18x18x10 budowla nowa
magazyn zboża jarego, murowany pod słomą 18x18x10 budowla nowa
  Roman Ponikwicki mieszkanie służby, murowane pod gątami  20x13x6  
chlewy z drewna pod słomą 38 ½ x15x3 ¼   
Skład siana na łąkach, drewno pod słomą  43 ½ x16x5  
mieszkanie młynarza z drewna pod gątami 28 ½ x12x4 ½   
  Roman Ponikwicki skład ruchomości z drzewa pod gątami 38×18 ¼ x5 wybudowany w 1866
chlewik z drzewa pod gątami 11 ¼ x 7 ½ x 3 ½  wybudowany w 1866
młyn, wiatrak z drzewa pod gątami 11×10 ½ x 17 ½  wybudowany w 1866
tartak z drzewa pod gątami 36×10 ¼ x4 wybudowany w 1866
Budowle włościańskie
6 Marcin Kisiel Chałupa drewniana, dach słomą kryty 15x11x4 Stan dobry, komin murowany, zgorzała w grudniu 1858 roku z powodu nieostrożnego obchodzenia się z ogniem przez Ewę Kisielową
Stodoła drewniana, dach słomą kryty 26x6x3 ½ Stan średni
Obora drewniana, dach słomą kryty 18x18x3 ¼ stan zły z powodu starości
7 Paweł Matacz (później zamieszkała przez Marcina Kiśla) Chałupa drewniana, dach słomą kryty 15x11x4 stan średni, komin murowany, zgorzała w 1852, odbudowana chata zgorzała w 1858 i 1869
Stodoła   rozebrana
Obora   rozebrana
8 Karol Kołodziejak Chałupa drewniana, dach słomą kryty 13x10x4 stan średni, komin murowany, 
Stodoła drewniana, dach słomą kryty 24x10x3 ½ stan mierny
Obora drewniana, dach słomą kryty 24x7x3 ¼ stan sły
9 Michał Kołodziejak Chałupa drewniana, dach słomą kryty 19x12x4 stan dobry, komin sztagowy, zgrzała 20.01.1852
Stodoła drewniana, dach słomą kryty 30×9 ½ x3 ½ stan mierny
Isza Obora drewniana, dach słomą kryty 21x6x3 stan mierny
IIsza Obora drewniana, dach słomą kryty 20x7x3 stan mierny
10 Mateusz Pawlik Chałupa drewniana, dach słomą kryty 20x10x4 stan mierny, komin sztagowy, 
Stodoła drewniana, dach słomą kryty 20x6x4 stan zły z powodu starości
Obora drewniana, dach słomą kryty 16×6 ½ x 3 ½ stan zły z powodu starości
11 Kacper Olejarczyk Chałupa drewniana, dach słomą kryty 12x10x4 stan mierny, komin sztagowy, 
Stodoła drewniana, dach słomą kryty 27x10x 3 ½ stan zły z powodu starości
12 Szymon Olejarczyk Chałupa drewniana, dach słomą kryty 14x9x4 stan średni, komin sztagowy
Stodoła drewniana, dach słomą kryty 30x12x3 ½ stan mierny
Obora drewniana, dach słomą kryty 27x5x3 stan mierny
13 Andrzej Chudzik Chałupa drewniana, dach słomą kryty 18x12x4 stan średni, komin sztagowy
Stodoła drewniana, dach słomą kryty 22x9x3 stan mierny
Isza Obora drewniana, dach słomą kryty 20x5x3 ¼ stan zły
IIsza Obora drewniana, dach słomą kryty 21x6x3 ¼ stan zły
14 Andrzej Łazuga Chałupa drewniana, dach słomą kryty 16x14x4 stan dobry, komin sztagowy
Stodoła drewniana, dach słomą kryty 29x9x3 1/2  
Obora drewniana, dach słomą kryty 22×11 ½ x ¾   
15 Wawrzyniec Suchodolski Chałupa podwójna drewniana, dach słomą kryty 30x14x4 stan średni, rozebrana z powodu starości, w latach 50-tych XIX wieku, w drugiej połowie był szynk
Stodoła drewniana, dach słomą kryty 29x10x3 ½  stan mierny
Obora I drewniana dach słomą kryty 19x9x3 ¼  stan średni
Szopa ze staienką, drewniana pod słomą 18x9x3 ¼  stan zły z powodu starości
16 Tomasz Matacz, komornik Chałupa drewniana, dach słomą kryty 21x14x4 stan średni
Stodoła drewniana, dach słomą kryty 27x9x3 ½  stan mierny
Obora drewniana dach słomą kryty 15x8x3  stan mierny
17 Jan Matacz Chałupa drewniana, dach słomą kryty 16x11x4 stan dobry, komin sztagowy
Stodoła drewniana, dach słomą kryty 26x9x3 1/2 stan mierny
Obora drewniana dach słomą kryty 29x7x stan zły z powodu starości
Obora drewniana dach słomą kryty z szopą 32x7x3 stan mierny
18 Wojciech Kisiel Chałupa drewniana, dach słomą kryty 22x14x4 stan mierny, komin sztagowy
Stodoła drewniana, dach słomą kryty 26x9x3 ½  stan mierny
Obora I drewniana dach słomą kryty 9x6x3 stan mierny, rozebrana  w latach 50-tych XIX wieku z powodu starości.
Obora II drewniana dach słomą kryty z szopą 33x6x3 stan zły
19 Wincenty Kisiel Chałupa drewniana, dach słomą kryty 17x11x4 stan dobry, komin murowany
Stodoła drewniana, dach słomą kryty 30x9x3 stan mierny
Obora I drewniana dach słomą kryty 28x6x3 stan dobry
Szopa z komorą, drewniana, dach słomą kryty 16x8x3 1/4 stan mierny
20 Ambroży Olejarczyk, komornik Chałupa drewniana, dach słomą kryty 17x11x4 stan mierny, komin sztagowy
Stodoła   rozebrana
Obora drewniana dach słomą kryty 9×7 ½ x3 stan mierny
21 Wojciech Chudek Chałupa drewniana, dach słomą kryty 17x11x4 stan dobry, komin sztagowy nadmurowany
Stodoła I drewniana, dach słomą kryty 25x9x3 1/2 stan mierny
Stodoła II drewniana, dach słomą kryty 24x7x3 stan zły z powodu starości
Obora drewniana dach słomą kryty 22x7x3 stan mierny
22 Michał Królak Chałupa drewniana, dach słomą kryty 20x10x4 stan mierny, komin sztagowy (1846)
Stodoła I drewniana, dach słomą kryty 24x10x3 stan zły z powodu starości
Stodoła II drewniana, dach słomą kryty 15x9x3 ½  stan średni
Obora drewniana dach słomą kryty 22x9x3 ½  stan mierny
sublokator Tomasz Łazuga dom z drzewa pod słomą 32x16x5 budowla nowa, komin murowany (1857)
obora II z drzewa pod słomą 20x7x3 1/4 budowla nowa (1857)
23 Maciej Kisiel Chałupa drewniana, dach słomą kryty 19 ½ x12x4 stan mierny, komin sztagowy
Stodoła I drewniana, dach słomą kryty 28x12x3 ½  stan dobry
Stodoła II drewniana, dach słomą kryty 15x8x3 ½  stan średni
Obora drewniana dach słomą kryty 24x7x3 stan mierny
24 Ludwik Kania Chałupa drewniana, dach słomą kryty 24x15x4 stan średni, komin murowany
Stodoły, 2 pod rząd pod jednym dachem słomą kryte 42x10x3 ½  stan mierny
Obora I drewniana dach słomą kryty 22x9x1 ½  stan mierny
Obora II drewniana dach słomą kryty 33x7x3 ¼  stan zły z powodu starości
25 Łukasz Łazuga Chałupa   rozebrana
Stodoła drewniana, w połowie z chrustu, dach słomą kryty 27×10 ½ x 3 ½  stan zły z powodu starości
Obora drewniana dach słomą kryty 22x8x3 ¼  stan mierny
26 Antoni Łazuga Chałupa drewniana, dach słomą kryty 24x15x4 stan średni, komin murowany
Stodoła  drewniana, dach słomą kryty 31×10 ½ x 4 stan dobry
Obora I drewniana dach słomą kryty 24x9x3 1/4 stan dobry
Obora II drewniana dach słomą kryty 23x9x3 ¼  stan dobry
27 Mateusz Kisiel Chałupa drewniana, dach słomą kryty 24x15x4 stan średni, kamień murowany
Stodoła drewniana, dach słomą kryty 29x12x3 ½  stan dobry
Obora I drewniana dach słomą kryty 22x9x3 ¼  stan dobry
28 Sebastian Dyk, komornik Chałupa drewniana, dach słomą kryty 24x15x4 stan mierny, komin murowany
Stodoła   rozebrana
Obora   rozebrana
29 Paweł Ochnik Chałupa drewniana, dach słomą kryty 20x11x4 stan mierny, komin murowany
Stodoła  drewniana, dach słomą kryty 27x10x3 ½  stan średni
Obora drewniana dach słomą kryty 20x7x3 ¼  stan mierny

 

KIERZKÓW

Nr Właściciel Budynek Wymiary w łokciach (długość x szerokość x wysokość) Stan
1 Dziedzic Ignacy Buchowiecki Dom szynkowny drewniany, dach drewniany, dach słomą kryty 17x10x4 komin sztagowy
Dom strycharza przy cegielni, drewniany pod słomą 14x9x4 stan dobry, komin murowany
Dach darniami kryty nad piecem cegielnianym 32×31 stan dobry
Szar v Szopa do roboty i suszenia cegły, słomą kryty 106×27 stan dobry
Budowle włościańskie
2 Bartłomiej Szychta chałupa drewniana, dach słomą kryty 18x10x4 stan dobry, komin sztagowy
stodoła   rozebrana
obora   rozebrana
3 Stanisław Matacz chałupa drewniana, dach słomą kryty 18x10x4 stan średni, komin sztagowy
stodoła drewniana, dach słomą kryty 22x9x3 ½  stan mierny
obora 1a drewniana, dach słomą kryty 23x6x3 stan mierny
obora II drewniana, dach słomą kryty 19 ½ x5x3 stan mierny
4 Wojciech Krzyszczak chałupa drewniana, dach słomą kryty 18x12x4 stan dobry, komin sztagowy, nadmurowany
stodoła drewniana, dach słomą kryty 26x8x3 ¼  stan mierny
obora drewniana, dach słomą kryty 21x5x3 stan mierny
5 Maciej Ostrysz chałupa drewniana, dach słomą kryty 16 ½ x10x4 stan mierny, komin murowany
stodoła drewniana, dach słomą kryty 26×8 ½ x 3 ½  stan mierny
obora drewniana, dach słomą kryty 27x6x3 stan mierny
6 Jan Matacz, Komornik chałupa drewniana, dach słomą kryty 14x9x4 stan mierny, komin sztagowy
stodoła   rozebrana
obora   rozebrana
7 Paweł Kania chałupa drewniana, dach słomą kryty 14x9x4 stan mierny, komin sztagowy
stodoła drewniana, dach słomą kryty 20x6x3 ½  stan mierny
obora drewniana, dach słomą kryty 24x5x3 ¼  stan mierny
8 Jakub Kania chałupa drewniana, dach słomą kryty 14x9x3 ½  stan mierny, komin sztagowy, zgorzała we wrześniu 1849 roku, pożar o 8 rano nie wiadomo z jakiego powodu
stodoła drewniana, dach słomą kryty 26x6x3 ½  stan dobry
obora drewniana, dach słomą kryty 21x5x3 stan średni
9 Jacenty Szcześniak chałupa drewniana, dach słomą kryty 19x10x4 stan mierny, komin sztagowy
stodoła drewniana, dach słomą kryty 22x6x3 ½  stan mierny
obora drewniana, dach słomą kryty 18x5x3 ¼  stan mierny
10 Józef Łazuga chałupa drewniana, dach słomą kryty 18x10x4 stan mierny, komin sztagowy
stodoła drewniana, dach słomą kryty 26x6x4 stan mierny
I obora drewniana, dach słomą kryty 21x5x3 stan mierny
II obora drewniana, dach słomą kryty 26x5x3 ¼  stan mierny
11 Grzegorz Szychta     plac pusty, budowle rozebrane
12 Grzegorz Szychta     plac pusty, budowle rozebrane
13 Bartłomiej Matysek chałupa drewniana, dach słomą kryty 14x9x4 stan mierny, komin sztagowy
stodoła drewniana, dach słomą kryty 20x6x3 ½  stan zły z powodu starości, rozebrana w
1857 roku
obora drewniana, dach słomą kryty 21x5x3 stan mierny,rozebrana w
1857 roku
14 Jakub Szychta chałupa drewniana, dach słomą kryty 17x12x3 ½  stan mierny, komin sztagowy
stodoła drewniana, dach słomą kryty 26x6x3 ½  stan mierny,rozebrana w
1857 roku
I obora drewniana, dach słomą kryty 15x5x3 stan mierny, rozebrana w
1857 roku
II obora drewniana, dach słomą kryty 12x5x3 stan mierny, rozebrana w
1857 roku
15 Jan Kania chałupa drewniana, dach słomą kryty 22x12x4 stan zły z powodu starości, rozebrana w
1857 roku
stodoła drewniana, dach słomą kryty 27x6x3 ½  stan mierny
I obora drewniana, dach słomą kryty 26x5x3 ¼  stan mierny
II obora drewniana, dach słomą kryty 18x5x3 stan mierny

BOROWINA

 

Nr Właściciel Budynek Wymiary w łokciach (długość x szerokość x wysokość) Stan
1 Ignacy Buchowiecki dom folwarczny drewniany, dach słomą kryty 24×12 ½ x 4 stan średni, komin murowany
stodoła drewniana,słomą kryta 95x20x4 stan średni
owczarnia drewniana, dach słomą kryty 95x15x4 stan mierny
stodoła na zboże drewniana, dach słomą kryty 42x15x4 stan mierny
  Roman Ponikwicki szopa na maneż przy młockarni. Drewno pod słomą 20x20x4 ½  wybudowana w 1862
  Roman Poniwkicki ośmiorak z drewna pod deskami, okna dwuskrzydłowe, oszkolone, piec ceglany większy, grzejący z żelazstwem 45x20x4 ½  wybudowany w 1863

 

SZCZYGŁY DOLNE

Nr Właściciel Budynek Wymiary w łokciach (długość x szerokość x wysokość) Stan
1 Stanisław Gajo, gospodarz chałupa drewniana, dach słomą kryty 17x11x4 stan mierny, komin sztagowy
stodoła drewniana, dach słomą kryty 20x7x3 ½  stan mierny
obora drewniana, dach słomą kryty 23x5x3 ¼  stan mierny
2 Antoni Kania chałupa drewniana, dach słomą kryty 17x10x4 stan średni, komin sztagowy
stodoła   rozebrana
obora   rozebrana
3   dom szynkowny, drewniany, dach słomą kryty 17x11x4 stan mierny, komin murowany
4 Maciejowa Kisielowa, wdowa chałupa drewniana, dach słomą kryty 22x10x4 stan mierny, komin sztagowy
stodoła drewniana, dach słomą kryty 27x7x3 ½  stan dobry
szopa drewniana, dach słomą kryty 18x6x3 stan mierny
obora I drewniana, dach słomą kryty 24x9x3 stan średni
obora II z szopą   Z powodu starości stan zupełnie zły, do rozebrania
5 Jan Matacz chałupa drewniana, dach słomą kryty 18x10x4 stan dobry, komin sztagowy
stodoła drewniana, dach słomą kryty 26x8x3 ½  stan mierny
obora I, drewniana, dach słomą kryty 10 ½ x9x3 stan mierny
obora II, drewniana, dach słomą kryty 24x9x3 1/4 stan mierny
6 Ludwik Matacz chałupa drewniana, dach słomą kryty 17x13x4 stan średni, komin sztagowy
stodoła   rozebrana
obora   rozebrana
7 Maciej Szychta chałupa drewniana, dach słomą kryty 18x12x4 stan średni, komin sztagowy
stodoła   rozebrana
obora   rozebrana
30 Roman Ponikwicki Śpichrz murowany pod słomą, z cegły palonej na wapno massiv, dwustronnie tynkowany, z parterem i piętrem, z oszklonymi okienkami i żelaznymi kratami 37×18 ¼ x10 wybudowane w 1863 roku
ośmiorak z drzewa pod deskami 45x20x4 ½  wybudowane w 1863 roku

[1] 1 łokieć (miara podstawowa) = 2 stopy = 0,5955 m
[2] maneż – ujeżdżalnia lub kierat
[3] komin sztagowy – utworzony z czterech słupów (brożyn) połączonych szponami i łatami oplecionymi słomą, na którą obustronnie nałożona była grupa warstwa gliny. Taki komin ustawiany był także na murowanej czworobocznej podstawie.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.