Sarnów
Kolej łukowsko-iwanogrodzka
W 1876 roku uruchomiono łukowsko-iwanogrodzką odnogę Kolei Nadwiślańskiej. Trasa liczyła 56,78 wiorst i łączyła drogę warszawsko-terespolską z drogą iwanogrodzko-dąbrowską. Stacjami pośrednimi linii były Krzywda i Rossosz przemianowana później na Leopoldów.
Continue reading
XIX-wieczne sadownictwo w powiecie łukowskim
Sadownictwo było niegdyś ważną gałęzią rolnictwa. Sady owocowe w majątkach czy probostwach dostarczały nie tylko owoców na stół, ale też zapewniały, często niemały, dochód.
Największe ogrody owocowe liczyły nawet ponad 2000 drzewek, a w najbardziej liczących się, istniały szkółki zapewniające nowe gatunki i stałą wymianę starych drzew na nowe.
Zadbane sady były często pasją i dumą ziemian oraz księży, którzy sami często byli adeptami sadownictwa.
Majątki zatrudniały ogrodników. Niektórzy z nich byli samoukami, ale można było też znaleźć takich, którzy pobierali nauki i doświadczenie u tak znanej ogrodniczej rodziny Hoserów w Warszawie. Continue reading
Babki i akuszerki w okolicy Tuchowicza
Kiedyś naszym antenatkom w porodach pomagały tzw. „babki” zwane później akuszerkami.
W książce „Nauka położna krótko zebrana” z 1790 roku autor podaje jakimi cechami powinna się odznaczać kandydatka na „kobietę przy rozwiązaniu rodzących położnic służącą”. Tak więc „maią być rąk szczupłych, palców przydłuższych a cienkich, kibić w ciele i zręczność z sprawnością mająca, niebrać do tego kobiet podeszłych, takowe bowiem niepojętymi, a uporczeymi bywać zwykły, niebrać też zbyt młodych, ani Panien, lecz które już rodziły (…) do tej Nauki nie są sposobnemi osoby słabowite, chorowite, mdłościom podległe, lękliwe, boiaźliwe, smutne, iako też ani zuchwałe, ani okrutne, natrętne, głupkowate i grubiańskie, ani się do tego zdadzą osoby otyłe, grube, nieruchawe, bałwanowate, ani ułomne, z krzywemi rękami lub palcami, ni garbate, ani skaliczałe, ni leniwe, ani ospałe, ani miłośnice trupów iakichkolwiek (…)” Continue reading
Tajemnice cmentarzy – Tuchowicz – cz I
W XIX wieku rozpoczęto pochówki na cmentarzu położonym przy polnej drodze na Próchnicę.
Patrząc na mapę satelitarną widać, że ogrodzony cmentarz (I) ma kształt zbliżony do kwadratu i przylega do niego kwadrat zarośli i pola o podobnym obszarze. (II)
Główna część cmentarza podzielona jest dwiema alejkami na cztery, mniej więcej równe sektory.
Strój łukowski – tkaniny
Umiejętność wykonywania tkanin, samowystarczalność w obrębie własnego gospodarstwa, skłoniła kobiety do wyrobu początkowo prostego lnianego płótna, a z biegiem lat zaczęto tkać samodziały wełniane i lniano-wełniane z przeznaczeniem na świąteczną odzież” (DADOS S.: 1995 s. 52). Na Ziemi Łukowskiej tkactwem „zajmowały się głównie kobiety tkając nie tylko płótna, ale też inne różnorodne kilimy. Jeszcze przed drugą wojną światową tkały płótna, samodziały lniane, lniano-wełniane na stroje, tkaniny do wystroju wnętrza izby i inne tkaniny użytkowe. Po drugiej wojnie światowej nie tkały już prostych płócien (…)” z powodu upowszechnienia tańszych tkanin fabrycznych. Nadal jednak tkały barwne samodziały „o urozmaiconych wzorach i technikach wykonania. W każdym prawie domu (…) były wykonywane pasiaki, kraciaki, tkaniny przetykane – jako tkaniny na łóżko lub kilimy na ściany. Początek lat osiemdziesiątych XX wieku to gwałtowny upadek rzemiosła” (DADOS S.: 1995, s. 54).
Rody ziemi łukowskiej – Dmochowscy – cz VII
Stanisław Dmochowski urodził się w Sarnowie w 1907 roku. Był najmłodszym synem Jana Dmochowskiego i jego drugiej żony Jadwigi z Rakowieckich.
Stanisław spędził dzieciństwo w Jeleńcu, gdzie przeprowadziła się rodzina Dmochowskich a Sarnów pozostał w rękach przyrodniego brata Stanisława – Romana.
Pierwsze nauki pobierał od domowego nauczyciela, następnie uczęszczał do gimnazjum im Zamoyskiego w Warszawie. Po zdanej maturze podjął studia na SGGW, które ukończył w 1932 roku.
Pracował jako zarządca wielu majątków, m.in. w Burcu – rodzinnym gnieździe Dmochowskich.
Działał społecznie upowszechniając wiedzę rolniczą na wsi.
W 1938 roku objął dzierżawę gospodarstwa Starostwo Błońskie koło Grodziska Mazowieckiego. gdzie pozostał także w czasie wojny. Gościł u siebie siostrę Annę Barthel de Weydenthal z dziećmi. Jego dom był także przystanią dla szerszego rodzinnego grona po Powstaniu Warszawskim.