O zaginionym pradziadku i żołnierzach z I wojny światowej

Od kilkunastu już lat poszukuję informacji o moim zaginionym prawdopodobnie podczas I wojny światowej pradziadku.

Julian Fijał urodził się w 1873 roku w Zastawiu, był synem Jana i Agnieszki z Walczyńskich. W 1906 roku wstąpił w związek małżeński z Katarzyną Olender. Legitymował się wtedy biletem 220 Jepifańskiego Batalionu Rezerwowego. W latach 1907-1915 rodziły się ich dzieci Aniela, Bronisława, Zofia, Władysław i Aleksander – od imienia ojca nazywani Ulijanami, Ulijankami albo Ulijanichami.

Moja babcia pamiętała jak jej ojciec został powołany do wojska:

„Do 1913 roku mieszkaliśmy razem, wtedy ojciec, jako rezerwista, został wezwany do wojska. Jak odchodził to siostra Aniela mówiła do mnie „Bec Bronka, ale głośno bec”. W lipcu 1914 roku ojciec szedł na front, wojsko przechodziło przez Siedlce i zaprosił nas na odwiedziny. Ojciec bardzo mi się podobał w ubraniu wojskowym, najbardziej podobała mi się złota łyżka, którą nosił w bucie za cholewą. Nie chciałam mu jej oddać, tylko zabrać ją do domu. Wtedy po raz ostatni widziałam ojca. Później chyba jeszcze nas odwiedził, albo my jego, ale nie pamiętam.”

Z wpisu w książce adresowej widnieje dopisek, że Julian Fijał został uznany za zmarłego w 1929 roku decyzją Wojewody Lubelskiego.

Poszukując informacji o procedurze uznania za zmarłego trafiłam na Monitor Polski. Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej.

Umieszczano tam tzw edykty informujące o poszukiwaniu  żołnierzy, którzy prawdopodobnie zginęli podczas działań wojennych na różnych frontach. Takie poszukiwania były przeprowadzane z kilku powodów – uznanie za zmarłego umożliwiało dostanie renty, często pozostałe rodziny pozostawały w bardzo trudnej sytuacji materialnej. Często też, jeśli po żołnierzu pozostawała wdowa, nie mając jednak dokumentu śmierci męża, nie mogła sobie ułożyć życia od nowa. Z tych też powodów we wspomnianym Monitorze można znaleźć kilkaset takich ogłoszeń w ciągu roku.

Mnie niestety nie udało się znaleźć edyktu mojego pradziadka (może to wynikać z niekompletnego rocznika 1928, w którym szukałam). Trafiłam jednak na kilka osób z terenu ziemi łukowskiej, być może komuś uda się wśród nich odnaleźć swojego przodka. Wiadomości z Monitora zostały uzupełnione o informacje zawarte w starych gazetach, umieszczanych tam przez rodziny poszukujące zaginionych.